Waarom bedrijven écht stoppen met thuiswerken?
Zodat werknemers uit zichzelf vertrekken, en zij hen dus niet hoeven te ontslaan
Amazon-topman Andy Jassy hield de gemoederen afgelopen weken flink bezig.
Hij mailde naar zijn 1,5 miljoen werknemers dat Amazon tot een bedrijf was verworden dat een „pre-meeting voor de pre-meeting van de decision meeting” organiseert. Er was “overlegcultuur” van een „steeds langere rij managers” gaan heersen. Dit moest veranderen, en dus voerde de topman twee maatregelen door. Ten eerste zou Amazon het “ratio managers vs. individual contributors” met 15 procent “corrigeren”. Oftewel: een groot deel van de managers zou ontslagen worden.
Het was echter de tweede maatregel waar iedereen de afgelopen week pas écht over zou spreken… Vanaf volgend jaar moet namelijk elke fulltime ‘Amazonian’ weer vijf dagen per week op kantoor werken. Niemand mag meer thuis werken, iedereen moet gewoon weer elke dag naar kantoor.
Amazon is hiermee onderdeel van een bredere transitie. Vorig jaar verplichtte Google haar werknemers om drie dagen per week naar kantoor te komen. Kantoorpersoneel van Facebook en Microsoft werd gevraagd om een paar dagen per week op locatie te werken. X (Twitter) verplichtte haar personeel om minimaal veertig uur per week op kantoor te spenderen. En zelfs Zoom, het bedrijf dat bestaat bij de gratie van thuiswerken, verplichtte haar werknemers vorig jaar augustus om twee keer per week op kantoor te zijn.
Voor dit besluit worden steevast dezelfde redenen gegeven. Op kantoor werken maakt „samenwerken, brainstormen en het bedenken van nieuwe plannen eenvoudiger en effectiever”, zoals de topman van Amazon zou aangeven. “Het is gewoon makkelijker en effectiever is om samen te werken, te brainstormen, van elkaar te leren en onze cultuur te versterken op kantoor”.
Door de media worden deze redenen klakkeloos overgenomen.
Er is alleen een probleempje.
De échte reden waarom deze bedrijven hun werknemers verplichten om weer naar kantoor te komen, die wordt helemaal niet genoemd.
De afgelopen jaren zijn techbedrijven, na een periode van oneindige groei, in rustiger vaarwater terechtgekomen. De stijgende rente, dat men na de pandemie niet eindeloos achter een scherm bleef hangen en de inflatie maakten dat techbedrijven minder hard groeiden. Deze bedrijven hadden echter al voorsorterend op de groei tienduizenden mensen aangenomen, die nu dus weer ontslagen moesten worden. Dit zou gigantische kosten met zich meebrengen, en dus werd er een slimme truc bedacht.
‘Wat als we ons thuiswerk beleid schrappen en iedereen verplichten om naar kantoor te komen?’ - zouden deze bedrijven zich bedenken.
Het ontslaan van deze werknemers zou verschrikkelijk veel geld kosten; maar wanneer iemand door het verbannen van thuiswerken zélf besloot om te vertrekken, dan hoefde er helemaal geen ontslagvergoeding te worden betaald.
Dit is precies wat we hebben zien gebeuren.
Google verplichtte werknemers om naar kantoor te komen net voordat bekend werd dat er 12.000 mensen werden ontslagen. Facebook kondigde aan dat men twee dagen per week naar kantoor moest komen in de periode dat er 11.000 banen zouden verdwijnen. Microsoft schrapte het thuiswerkbeleid waarna ze aankondigden dat er 10.000 werknemers werden ontslagen. Zoom verplichtte haar medewerkers naar kantoor te komen in de periode dat er 1.300 arbeidsplaatsen zouden verdwijnen. Elon Musk verplichtte iedereen naar kantoor te komen toen hij bekendmaakte dat bijna de helft van Twitter’s 7.500 werknemers zouden worden ontslagen. Oh, en wanneer zou de topman van Amazon bekendmaken dat iedereen weer terug naar kantoor moest komen? Precies: op exact hetzelfde moment dat een deel van de managers de laan uit moest worden gestuurd.
De media verslaat de ontslagrondes en het terug-naar-kantoor-beleid als twee losstaande zaken, terwijl het in werkelijkheid twee kanten van dezelfde medaille zijn. In plaats van een instrument om de samenhorigheid te boosten, is het schrappen van het thuiswerkbeleid vooral een sluwe manier om zo goedkoop mogelijk van werknemers af te komen. Het stelt bedrijven immers in staat om mensen massaal ontslag te laten nemen, zodat ze dit niet zelf hoeven te doen.
Tot op heden is er in Nederland van deze anti-thuiswerk trend nog geen sprake. Toch durf ik een voorspelling te maken: zodra de arbeidskrapte afneemt en de economie afkoelt, zul je de eis van bedrijven om weer verplicht naar kantoor te komen ook hier plotseling overal zien.