Stop met paniek zaaien: Amerika doet het economisch helemaal niet beter dan wij
Hoe wij als Europa moeten geloven in onze eigen kracht
Als Europeanen kijken wij met vrijwel alles wat we doen met een schuin oog naar Amerikanen. Sport, films, politiek, entertainment: alles lijkt groter en beter in de Verenigde Staten.
Alleen als er één ding is waar wij tegenwoordig pas echt jaloers naar kijken? Dan is het wel de economie.
‘Amerika ligt mijlenver voor op Europa: gaat de inhaalslag er ooit komen?’ kopte de Volkskrant in juli.
‘Europa blijft economisch kwakkelen. Moet het dan maar Amerikaanser worden?’ was de vraag die het NRC in mei stelde.
‘De Amerikaanse economie is een superster met een morrend thuispubliek’ zou het Financieele Dagblad begin november schrijven.
En zelfs Arjen Lubach kwam vorige maand met een item over hoe Amerika economisch gezien veel beter presteerde, dat ‘De ondergang van Europa’ werd genoemd.
Alleen Amerika die mijlenver voor ligt op Europa? Dat is onzin.
Amerika doet het economisch helemaal niet beter dan wij.
Oke… tussen 2010 en 2023 is het BBP van Amerika met 79 procent gestegen, terwijl het BBP van Europa toenam met 35 procent.
Dat klinkt inderdaad alsof Amerika ons voorbij gestreefd is, alleen is dit verschil grotendeels te verklaren door de hogere inflatie: waar de prijzen in 2010 nog op vergelijkbare niveaus lagen, lagen de Amerikaanse prijzen in 2022 maar liefst 47 procent hoger dan in de EU.
In plaats van het BBP is het veel beter om de reële economische groei tussen de VS en de EU te vergelijken, en daaruit blijkt dat Amerika sinds 2010 slechts zo’n 8 procent harder is gegroeid. Alleen nu komt het: deze hogere groei komt niet omdat de VS economisch gezien beter presteerden.
Nee, dit wordt door drie andere factoren verklaard.
Ten eerste is er de groei van de bevolking. Tussen 2000 en 2023 nam de bevolking van de Europese Unie toe van 429,5 miljoen naar 448,8 miljoen inwoners, terwijl de bevolking van de VS groeide van 282,2 miljoen naar 335,1 miljoen. Waar de bevolking van de EU met 4,5 procent steeg, zou die van de VS dus met 19 procent toenemen: dan is het ook geen wonder dat de economie harder groeit. Dit is ook precies wat onderzoek heeft uitgewezen: van die 8 procent verschil in de reële economische groei tussen Europa en de VS kan namelijk meer dan de helft worden toegeschreven aan de snellere bevolkingsgroei.
Ten tweede is er de hoeveelheid uren die mensen werken. De Europese productiviteitsgroei, gemeten naar BBP per gewerkt uur, is de afgelopen decennia sneller toegenomen dan in de Verenigde Staten. Alleen waar het aantal gewerkte uren per werknemer in de EU tussen 2010 en 2022 met bijna 4 procent daalde, bleef men in de VS evenveel werken, en dan is het (wederom) geen wonder dat de economie harder groeit.
Ten derde is er het enorme verschil in schulden. De schuldquote van de VS steeg van 54,9 procent in 2000 naar 122,1 procent in 2023, terwijl die in Europa groeide van 68 naar 88,7 procent. Waar de schuldquote in Europa met 30,4 procent steeg, zou deze in de VS dus met bijna 123 procent toenemen. Tja, vind je het gek dat de Amerikaanse economie dan harder is gegroeid? De rekening van deze enorme schuld moet Amerika alleen de aankomende jaren betalen. Onderzoek van het American Enterprise Institute stelt dat door de rentebetalingen het overheidstekort tegen 2030 boven de 6 procent van het BBP zal uitkomen. Hierdoor zal de VS in een “onhoudbare situatie” terechtkomen, omdat tegen die tijd ook de fondsen voor Social Security en Medicare uitgeput zullen zijn.
Met de paniek die er door de media is gezaaid, is het hoog tijd om het echte verhaal te vertellen.
Ja, de Amerikaanse economie is erin geslaagd om iets harder te groeien, alleen dat komt niet omdat de Europese economie het slechter doet.
De helft van de hogere groei is aan de sterkere bevolkingsgroei toe te wijzen
Waar wij productiever en 4 procent minder zijn gaan werken, moeten mensen in Amerika nog altijd evenveel uren draaien
En de schuld van de VS is meer dan verdubbeld terwijl die in Europa slechts met 30 procent is toegenomen: dus terwijl Amerika erin geslaagd is om iets harder te groeien, heeft het dit op de pof gedaan.
Ja, wij moeten keihard aan de slag om van Europa weer een economische supermacht te maken.
Maar laten we dit niet doen uit angst, maar op basis van vertrouwen: economisch gezien doen we het in Europa namelijk zo slecht nog niet.