Het leven is duur? Het zijn de dromen van morgen die pas echt onbetaalbaar zijn

9.500+ mensen volgen Jona's wekelijkse post. Jij ook?

Bijna drie jaar nadat de prijzen in de zomer van 2021 plotseling stegen, hebben we de inflatie nog altijd niet onder controle.

De inflatie in Nederland was 3,6 procent in oktober en 4 procent in november, en uit een raming die het CBS afgelopen week publiceerde was de inflatie in december zelfs 4,1 procent. Daarmee stijgen de prijzen veel harder dan het Europese gemiddelde, en in plaats van af te remmen neemt de inflatie dus ook nog eens toe.

Sinds de zomer van 2021 heeft iedereen het dan ook over de inflatie.

De Tweede Kamer spreekt voortdurend over het spook dat uit de fles is. En voorzitter van De Nederlandse Bank Klaas Knot stelde dat de inflatie echt terug van weggeweest is.

Het zijn uitspraken bedoeld om toenadering te vinden, maar die juist tekenend zijn voor het losgezongen realiteitsbeeld van de bestuurlijke elite.

Voor honderdduizenden Nederlanders is inflatie namelijk sinds 2021 allesbehalve ‘terug van weggeweest’.

Sterker nog, het houdt hen al decennialang in bedwang.

Wanneer we het hebben over inflatie dan hebben we het over een stijging van de consumentenprijsindex (CPI). Dit is een elk jaar opnieuw vastgesteld ‘mandje’ met duizenden producten en diensten die representatief zijn voor wat consumenten kopen.

Dit is een inzichtvolle indicator. Maar net als de uitspraak van Klaas Knot, wel een met een fundamenteel mankement.

Het mandje waar jij nu je geld aan besteedt, is namelijk een heel ander mandje dan wat jij in de toekomst wilt kopen, en waarvoor jij spaart. Precies daar zit dan ook de fout die we maken. Want terwijl de CPI voor economen en bestuurlijk Nederland een relevant inzicht geeft in de inflatie, vertelt deze voor de burger slechts een kant van het verhaal.

Voor jou is de inflatie die relevant is namelijk niet zo zeer de prijsstijging van het mandje welke jij nu – maar in de toekomst wilt kopen. Dit verandert de situatie. Want terwijl de inflatie van het mandje wat men nu koopt voor 2021 jarenlang niet van zijn plek kwam, stond de inflatie van het mandje wat men in de toekomst wilde kopen in vuur en vlam.

• De huur van het uitwonende kind

• Een bezitting die gedurende je oude dag inkomsten oplevert

• En met stip bovenaan: dat eigen huis.

Stuk voor stuk dingen die al decennialang enorm in prijs stijgen, maar in de inflatiecijfers überhaupt niet worden meegenomen. Dit is immers niet het mandje waar je nu je geld aan besteedt, maar waar je geld weg zet voor later. Niet de verlangens van vandaag, maar de dromen van morgen. De dingen die je nu niet kan betalen, en dus voor spaart.

Wanneer we het verschil tussen deze twee soorten inflatie inzien wordt ineens duidelijk waarom bestuurlijk Nederland sinds 2021 wél spreekt over inflatie. De pijn van de inflatie van het mandje van vandaag werd door iedereen gevoeld, terwijl die pijn van de inflatie van het mandje van morgen alleen door niet-bezitters werd geleden.

Sterker nog: de inflatie van de woningprijzen maakte de huizenbezitter juist rijker ten koste van de niet-bezitter. En zo bleef het aan de goede kant van de straat decennialang akelig stil.

Hoe vervelend de inflatie van nu ook mag zijn, is het juist de vermogensinflatie van later waardoor steeds meer Nederlanders écht achterop dreigen te raken. Het gevaar is dan ook dat we door de focus op de prijsstijgingen van vandaag, de veel grotere problematiek van de inflatie van morgen uit het oog verliezen.

Dit is precies wat je ziet gebeuren. Want terwijl het kabinet binnen no time met veel kabaal compensatiemaatregelen trof voor de stijgende energieprijzen, blijft het op het gebied het bedwingen van de vermogensprijzen angstvallig stil.

Waar de inflatie van vandaag grotendeels te wijten is aan onvoorziene omstandigheden als een corona crisis en een oorlog in Oekraïne, is de inflatie van het mandje van morgen het logische gevolg van politieke keuzes die wij gemaakt hebben.

Toch is dit juist goed nieuws. Dat wat met verkeerd beleid stuk gemaakt is, kan namelijk met goed beleid worden gerepareerd.

Verhoog daarom de belasting op vermogen, erfenis en huurinkomsten - om de belasting op arbeid te kunnen verlagen.

En laten we haast maken.

Want terwijl de prijs van de dingen die wij vandaag kopen met veel lawaai toeneemt, zijn het de dromen van morgen die stilletjes pas écht onbetaalbaar geworden zijn.

---