De arbeidskrapte oplossen? Voer het STAP-budget voor cruciale beroepen opnieuw in

Herinner jij je nog welk tafereel zich in 2023 iedere drie maanden afspeelde?

Om klokslag 10.00 uur ging het loket open. Meer dan honderdduizenden mensen hadden zich aangemeld, op het hoogtepunt stonden er een kwart miljoen mensen in de wachtrij, uiteindelijk konden er per keer zo’n 40.000 mensen een aanvraag indienen, en zo was het budget van tientallen miljoen iedere keer binnen een paar uur weer op. Ondanks (of juist dankzij) deze enorme populariteit had het STAP-budget allesbehalve de gewenste uitwerking, en dus besloot het kabinet dat de regeling per 1 januari 2024 tot een einde kwam. 

Het is begrijpelijk dat deze stap werd genomen.

Miljoenen belastinggeld werd besteed aan het subsidiëren van cursussen aromatherapie, paardencoach worden, ‘kaas kennen’, en een waarin je de kracht van ‘moeiteloos manifesteren’ kon leren.

Als dit de bijvangst was van een verder goed functionerende regeling om noodzakelijke bijscholing te stimuleren, dan konden we dit voor lief nemen. Maar onderzoek van Follow The Money (FTM) wees uit dat juist de cruciale sectoren met enorme personeelstekorten amper aanspraak op het budget konden maken, simpelweg omdat het merendeel aan digital marketing, coaching en uiterlijke verzorging werd gespendeerd.

De situatie omtrent het STAP-budget was daarmee het zoveelste bewijs dat die hardnekkige neoliberalistische op de vrije markt gestoelde gedachte dat ‘het maar aan de consument overlaten’ zal zorgen voor de meest optimale situatie in theorie misschien klinkt als muziek in de oren, maar in de praktijk alles behalve werkt. 

Toch hebben we met het schrappen van het STAP-budget het kind met het badwater weg weten te gooien. In alle rondes die hebben plaatsgevonden, werden duizenden opleidingsplekken binnen no-time vergeven. Hier en daar waren er zeker wat problemen, maar de overheid heeft vooral bewezen op buitengewoon efficiënte wijze tienduizenden mensen een zelfverkozen training te kunnen geven, waarbij er binnen een paar uur tientallen miljoenen konden worden verdeeld.

In een economie waarbinnen de benodigde vaardigheden en behoeftes enorm snel veranderen, is dit vermogen om snel te kunnen handelen en in te springen op kansen cruciaal om te overleven. Onze samenleving kan dus enorm profiteren door dit systeem waarbij de burger zelf kan kiezen te behouden, zolang we die onzichtbare hand maar bijsturen met gedegen beleid. 

Laten we met de huidige arbeidskrapte daarom het STAP-budget weer opnieuw invoeren maar dan enkel voor cruciale beroepen waarbij er sprake is van grote tekorten, waarbij de originele subsidie van duizend euro met een factor drie of vier wordt verhoogd.

Door de burger als ‘consument’ de keuzevrijheid te geven zorgen we ervoor dat er in die cruciale sectoren vroegtijdig zal worden ingesprongen op wat nodig is, in plaats van dat dit door de overheid elke keer achteraf te laat zal worden bepaald.

Zeker, er zal ongetwijfeld kritiek komen van mensen die niet onder deze cruciale beroepen vallen, maar in plaats van een nadeel is dit juist een fijne bijkomstigheid.

Zo wordt immers in één klap duidelijk wie er van het concept van een collectieve welvaartsstaat geen ‘kaas’ heeft gegeten, en wordt de egoïstische burger die enkel met zichzelf bezig is ‘moeiteloos gemanifesteerd’.