Als we goed bestuur zo belangrijk vinden, waarom betalen we politici dan niet meer?
De les die we van Singapore kunnen leren
Het was 23 maart, 2015.
Die nacht, om 03:18 uur precies, blies Lee Kuan Yew, de minister president van Singapore, zijn laatste adem uit. Diezelfde ochtend werd om 08:00 uur op nationale televisie bekendgemaakt dat de grote leider op 91-jarige leeftijd was overleden. Dat het land in nationale rouw zat, was een understatement. Zo’n 1,7 miljoen inwoners brachten een bezoek aan het parlementsgebouw of andere plekken, als laatste steunbetuiging aan de man die zoveel voor het land had gedaan.
De dood van Lee Kuan Yew zou de Aziatische stadstaat van over de hele wereld aandacht geven. De media zou uitgebreid over hem spreken en schrijven. Alleen toen de nieuwe premier aangesteld werd, viel hen iets anders op.
Lee Hsien Loong zou als premier namelijk een salaris van maar liefst 1,7 miljoen dollar verdienen. Men kon hun oren niet geloven. Een premier die bijna twee miljoen per jaar verdiende? Dat was meer dan vier keer zoveel dan de op dat moment een na best betaalde nationale bestuurder. En dat was niet zomaar iemand, maar de leider van de vrije wereld. Ja, het was Barack Obama die als president van de Verenigde Staten een jaarsalaris van 400.000 dollar kreeg overgemaakt.
Ondanks dat ze sindsdien iets zijn verlaagd, zijn de salarissen van politieke ambtsdragers in Singapore nog altijd het hoogste ter wereld.
Een president verdient iets meer dan 1 miljoen euro
De premier krijgt een salaris van 1.5 miljoen euro
Een minister neemt een salaris van bijna 800.000 euro mee naar huis
Waarom Singapore hun politici zo veel betalen? Dat heeft een drietal redenen.
Ten eerste is het een manier om de slimste koppen van het land te overtuigen om in de politiek, in plaats van de financiële wereld of consultancy, te gaan werken.
Ten tweede zorgt het ervoor dat politici zich beter focussen op hun publieke taken, omdat ze zich over hun inkomen geen zorgen hoeven te maken.
Ten derde worden de salarissen gezien als een anti-corruptiemaatregel. Als je politici een hoog salaris geeft dan zijn ze minder gevoelig voor lobbyisten en hun volgende ‘carrière’, simpelweg omdat er als politicus al genoeg geld wordt verdiend.
Hoe Singapore dan vervolgens bepaald hoeveel politici precies verdienen? Nou, dat is eigenlijk heel simpel.
De salarissen van ministers zijn gekoppeld aan de mediaan inkomens van de top 1.000 inkomensverdieners, en om het belang van de publieke dienst ethiek te weerspiegelen wordt er op dit bedrag een korting ingehouden van 40 procent.
Stel je nou eens voor dat wij dit ook in Nederland zouden hanteren? En dat wij in Nederland de salarissen van Tweede Kamerleden zouden koppelen aan het bedrijfsleven, gecorrigeerd voor 40 procent?
Zouden de slimste koppen uit het bedrijfsleven dan wél de overstap maken, waardoor het ‘gebrek aan kwaliteit’ in de politiek zal verdwijnen?
Zouden politici zich dan veel minder met de baantjes na de politiek bezig houden, en in plaats daarvan vol overgave hun tijd aan hun publieke taak nu spenderen?
Zouden we door door de combinatie van een betere kwaliteit en een focus op de publieke taak, dan wel uit de problemen kunnen komen?
En zou de Gordiaanse knoop waar wij als samenleving al jarenlang muurvast in zitten, dan eindelijk kunnen worden ontward?
Laten we daarvoor nogmaals naar Singapore te kijken.
Singapore is de afgelopen decennia steevast een van de snelst groeiende landen ter wereld.
In 2023 bedroeg het bruto binnenlands product (BBP) per capita 84.734 dollar. Dit maakt Singapore het vijfde rijkste land ter wereld.
Met een gemiddelde levensverwachting van 84,2 jaar heeft Singapore een van de hoogste levensverwachtingen ter wereld.
En het wordt gezien als een zeer politiek stabiel en betrouwbaar land.
Is het dan niet een idee om dit beleid ook in Nederland te introduceren?
Koppel het salaris van Tweede Kamerleden aan de top 1.000 verdieners uit het bedrijfsleven, en plak er een publieke korting op van 40 procent.
Ja, dit betekent dat we wat meer geld aan Kamerleden moeten uitgeven, maar met de problemen die dan wel opgelost worden, in tegenstelling tot de totale chaos waar we nu in verkeren, is dit misschien wel de beste investering die we kunnen doen.